سال اول نوزاد سال بسیار مهم و ریسکی است؛ اما چطور از مسیر مراقبت و تربیت نوزاد در این برهه لذت ببریم و نترسیم؟
برای رسیدن به این هدف باید این روش اصولی مراقبت و تربیت نوزاد را بیاموزید. به این صورت میتوانید این کار را به خوبی و راحتی انجام دهید. در این مقاله موارد مربوط به آن را برای شما بیان میکنید؛ پس تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
راهنمای کامل مراقبت نوزاد در سال اول
چگونه باید با نوزاد رفتار کرد؟
اگر زمان زیادی را در کنار نوزادان نگذراندهاید، ممکن است آنها بسیار شکننده به نظر برسند. در اینجا چند نکته اساسی وجود دارد که باید در رفتار خودتان با نوزادان به خاطر داشته باشید:
- قبل از دست زدن به نوزاد، دستهای خود را بشویید (یا از ضدعفونیکننده دست استفاده کنید)؛
- نوزادان هنوز سیستم ایمنی قوی ندارند، بنابراین در معرض خطر عفونت هستند. مطمئن شوید که هر کسی که نوزاد شما را لمس میکند، دستهای تمیزی دارد؛
- از سر و گردن نوزاد خود حمایت کنید. هنگام حمل نوزاد، سر او را در آغوش بگیرید و هنگام حمل نوزاد به صورت عمودی یا هنگام خواباندن او، از سر او حمایت کنید؛
- هرگز نوزاد خود را تکان ندهید. تکان دادن میتواند باعث خونریزی مغزی و گاهی اوقات مرگ شود. اگر نیاز به بیدار کردن نوزاد خود دارید، این کار را با تکان دادن انجام ندهید. در عوض، پاهای نوزاد خود را قلقلک دهید یا به آرامی روی گونه او فوت کنید؛
- همیشه هنگام استفاده از کریر، کالسکه یا صندلی ماشین، نوزاد خود را محکم ببندید. هرگونه فعالیتی را که میتواند خیلی خشن یا فنری باشد، محدود کنید؛
- از بازیهای خشن با نوزادان، مانند تکان دادن آنها روی زانو یا پرتاب کردن نوزادان در هوا، خودداری کنید؛
چگونه میتوان با نوزاد پیوند عاطفی برقرار کرد؟
پیوند عاطفی را با در آغوش گرفتن و نوازش آرام کودک خود به روشهای مختلف شروع کنید. یک تکنیک خوب دیگر، تماس پوست به پوست (که مراقبت کانگورویی نیز نامیده میشود) است، جایی که نوزاد خود را در مقابل سینه خود نگه میدارید. این به آرام شدن و تسکین نوزادان و تنظیم ضربان قلب آنها کمک میکند. این یک تمرین خوب برای مادران یا پدران است.
در ادامه نحوه انجام تماس پوست به پوست با کودک را به شما میگوییم:
- قبل از تماس با کودک عطر یا لوسیون نزید و یا سیگار نکشید؛
- یک صندلی راحت در یک اتاق کم نور پیدا کنید. پیراهنی بپوشید که از جلو باز شود. کودک خود را فقط با پوشک روی سینه برهنه خود قرار دهید. آرام بنشینید، آرام صحبت کنید، آواز بخوانید تا کودک شما بخوابد؛
هنگام مراقبت نوزاد چگونه میتوان او را آرام کرد؟
هنگام مراقبت از کودک تازه متولد شده آرامکردن آنها میتواند به نوزاد کمک کند تا احساس شادی و راحتی بیشتری داشته باشند. در ادامه دو روش برای آرام کردن نوزاد به شما یاد خواهیم داد:
ماساژ
ماساژ نوزاد ممکن است به نوزادان، به ویژه آنهایی که زود متولد شدهاند یا مشکلات پزشکی دارند، کمک کند. برخی از انواع ماساژ ممکن است پیوند را افزایش داده و به رشد و نمو نوزادان کمک کند. بسیاری از کتابها و ویدیوها ماساژ نوزاد را پوشش میدهند با این حال، مراقب باشید نوزادان به اندازه بزرگسالان قوی نیستند، بنابراین نوزاد خود را به آرامی ماساژ دهید.
صداها
نوزادان معمولاً عاشق صداهای صوتی مانند صحبت کردن، غان و غون کردن، آواز خواندن و غان و غون کردن هستند. نوزاد شما احتمالاً از گوش دادن به موسیقی ملایم لذت خواهد برد. جغجغههای نوزاد و موبایلهای موزیکال راههای خوب دیگری برای تحریک شنوایی نوزاد شما هستند. اگر کوچولوی شما بهانهگیر است، سعی کنید آواز و شعر و قافیههای کودکانه بخوانید. این کار را هنگامی که نوزاد خود را به آرامی روی صندلی تاب میدهید یا تکان میدهید، به انجام برسانید.
برخی از نوزادان میتوانند به طور غیرمعمول به لمس، نور یا صدا حساس باشند. آنها ممکن است به راحتی وحشت زده شوند و گریه کنند، کمتر از حد انتظار بخوابند یا وقتی کسی با آنها صحبت میکند یا آواز میخواند، روی خود را برگردانند. اگر این مورد در مورد کودک شما صدق میکند، سطح صدا و نور را کم تا متوسط نگه دارید.
چگونه باید نوزاد را پوشک کرد؟
چه از پوشک پارچهای استفاده کنید و چه یکبار برای مراقبت از نوزاد در هفتههای اول یا بعدی استفاده میکنید، کودک شما حدود ۱۰ بار در روز آن را کثیف میکند که تقریباً ۷۰ بار در هفته میشود. هنگام پوشک کردن کودک:
- تمام وسایل مورد نیاز را در دسترس داشته باشید؛
- با استفاده از آب، پنبه و لیف یا دستمال مرطوب، از جلو به عقب، کودک خود را به آرامی پاک کنید؛
- در صورت نیاز، برای درمان بثورات پوشک، از کرم پوشک استفاده کنید؛
- بعد از تعویض پوشک، دستهای خود را بشویید؛
چه زمانی باید نوزاد را حمام کرد؟
برای چند هفته اول، نوزادان با اسفنج حمام میشوند. سپس، پس از افتادن بند ناف و بهبود محل ختنه (اگر نوزاد شما ختنه شده باشد)، میتوانند در سینک یا وان پلاستیکی کوچک مخصوص نوزادان حمام کنند.
وقتی نوزاد شما برای حمام در وان آماده شد، اولین حمامها باید ملایم و کوتاه باشند. اگر نوزاد شما ناراحت شد، به مدت یک یا دو هفته به حمام با اسفنج برگردید، سپس دوباره حمام در وان را امتحان کنید. حمام دو یا سه بار در هفته در سال اول خوب است. حمام کردن مکرر ممکن است پوست نوزاد را خشک کند.
چگونه از ناحیه ختنه نوزاد باید مراقبت کرد؟
پس از ختنه، پزشکان معمولاً روی نوک آلت تناسلی کودک وازلین میگذارند و آن را با گاز میپوشانند تا از چسبیدن زخم به پوشک جلوگیری شود. در هر بار تعویض پوشک، نوک آن را به آرامی با آب گرم (نه دستمال مرطوب کودک) تمیز کنید، سپس وازلین و گاز بمالید. قرمزی یا سوزش آلت تناسلی باید ظرف چند روز تا یک هفته بهبود یابد. اما اگر بدتر شد یا تاولهای چرکی تشکیل شد، فوراً با پزشک کودک خود تماس بگیرید. این موارد میتواند علائم عفونت باشد.
چند وقت یکبار باید به نوزاد غذا داد؟
چه با سینه به نوزادتان شیر بدهید و چه با شیشه، ممکن است از خود بپرسید که چند وقت یکبار باید این کار را انجام دهید. به طور کلی، توصیه میشود نوزادان بر اساس تقاضا تغذیه شوند – یعنی هر زمان که گرسنه به نظر میرسند. کودک شما ممکن است با گریه کردن، قرار دادن انگشتان در دهان یا ایجاد صداهای مکیدن، گرسنگی خود را به شما نشان دهد.
نوزادانی که از شیر مادر تغذیه میکنند، احتمالاً به اندازه کافی غذا میخورند اگر:
- حدود 6 پوشک خیس و چندین بار در روز مدفوع کنند؛
- خوب بخوابند؛
- به طور منظم وزن اضافه کنند؛
یکی دیگر از راههای خوب برای تشخیص کافی تغذیه نوزادی که شیر مادر میخورد این است که توجه کنید آیا سینههای شما قبل از تغذیه نوزاد پر و بعد از تغذیه کمتر پر است یا خیر. اگر با شیر خشک تغذیه میکند، به راحتی میتوانید ببینید که آیا نوزاد شما به اندازه کافی غذا میخورد یا خیر. اگر در مورد رشد یا برنامه تغذیه کودک خود نگرانی دارید، با پزشک خود صحبت کنید.
نوزادان اغلب در طول تغذیه هوا میبلعند که میتواند آنها را بیقرار کند. برای جلوگیری از این امر، مرتباً آروغ کودک خود را بگیرید. برای یادگیری اصولی این کار میتوانید به مقاله راهنمای جامع مادران برای مراقبت از نوزاد ۰ تا ۱ سال را بخوانید.
چه چیزهایی باید در مورد خواب نوزادم بدانم؟
ممکن است از شنیدن اینکه نوزادان حدود ۱۶ ساعت یا بیشتر میخوابند، تعجب کنید. آنها معمولاً دورههای ۲ تا ۴ ساعته میخوابند. بسیاری از نوزادان در ۳ ماهگی در طول شب (بین ۶ تا ۸ ساعت) میخوابند، اما اگر نوزاد شما اینطور نیست، جای نگرانی نیست. مانند بزرگسالان، نوزادان نیز الگوها و چرخههای خواب خود را توسعه میدهند.
همیشه نوزادان را به پشت بخوابانید تا خطر ابتلا به SIDS را کاهش دهید. سایر روشهای خواب ایمن شامل موارد زیر میشود:
- استفاده نکردن از پتو، لحاف، پوست گوسفند، ضربهگیر، عروسکهای پولیشی یا بالش در گهواره یا تخت نوزاد، زیرا میتوانند باعث خفگی نوزاد شوند؛
- موقعیت سر نوزاد خود را هر شب تغییر دهید (ابتدا سمت راست و سپس سمت چپ). این کار به جلوگیری از ایجاد یک نقطه صاف در یک طرف سر کمک میکند؛
نحوه تربیت نوزاد در سال اول
در هنگام تربیت نوزاد باید یکسری نکات را در نظر بگیرید که در ادامه آنها را برای شما بیان میکنیم:
- از همین ماههای اول باید به نیازهای عاطفی نوزاد به خوبی پاسخ دهید تا کودک احساس امنیت و ارزشمندی داشته باشد و در آینده بتواند روابط بهتری برقرار کند؛
- از همان بدو تولد حسهای پنجگانه نوزاد در حال تکامل است؛ به همین دلیل باید توجه داشته باشید که شرایط مناسب برای تکامل این حسها را فراهم کنید؛
- برای رشد مهارتهای زبانی و گفتاری کودک از همان ابتدا برای او کتاب بخوانید؛
- به مرور زمان در انجام کارها کمتر به کودک کمک کنید تا او کارهای خودش را به تنهایی انجام دهد و مستقل بزرگ شود؛
- به کودک در شناسایی احساسات مختلف کمک کنید تا بتوانید به تدریج هوش هیجانی او قوی گردد؛
در ادامه به تفکیک ماههای مختلف تا یک سالگی، نحوه تربیت نوزاد و کارهایی که باید به عنوان والد انجام دهید را برای شما بیان خواهیم کرد.
تربیت نوزاد در ماه اول تولد
در این ماه والدین باید نیازهای اساسی کودک را تامین کنند و محیطی امن برای آنها فراهم بیاورند. در این ماه ممکن است او به پهلو بخوابد یا سر تکان دهد تا شما را ببیند. بهتر است اسباببازیهای کودک را در بالای سر او قرار دهید و نوزاد را تشویق کنید تا به آنها برسد. به این صورت نوزاد راحتتر میتواند متوجه شود شما کجا هستید و چه چیزی در اطراف خودش است.
تربیت نوزاد در ماه دوم و سوم تولد
ساعت خواب از ماه دوم تربیت نوزاد به تدریج کمتر میشود و او هشیاری بالاتری در این سن دارد. نوزاد میتواند حرکت شما را به خوبی مشاهده کند و چشمانش را به سمت چپ و راست تکان دهد. همچنین او متوجه شده است که دست و پا با انگشتانی دارد و میتواند آنها را حرکت دهد. والدین باید در این سن علایق نوزاد را با استفاده از بازیهای مختلف بشناسند
تربیت نوزاد در ماه چهارم تا هشتم تولد
نوزاد در این سن شروع به نگاه دقیقتر به اطراف خودش مانند اسباببازیها میکند. همچنین باز و بستهکردن دستها و پاها و بروز احساساتی مانند انزجار، ناراحتی و لذت در این سن اتفاق میافتد. والدین باید در این سن بازیهای فعالتری را به کار بگیرند تا بتوانند به مرور توانایی حرکتی نوزاد را بهبود دهند.
تربیت نوزاد در ماه نهم تا دوازدهم
در این سن تربیت نوزاد به احتمال زیاد او اولین کلمات خود را بیان میکند بنابراین بهترین زمان صحبت با کودک و برقراری ارتباط کلامی با او است. همچنین باید همراه با نوزاد برخی کارها را انجام دهید تا به تدریج اعتماد به نفس او هم قوی شود.
تربیت نوزاد در 1 سالگی
نوزاد حافظه ساده و رشد نیافتهای در این سن دارد، از فهمیدن چیزهای مختلف، کوبیدن آنها به یکدیگر و یا قراردادن این اشیا در یکدیگر لذت میبرد. والدین باید در این سن تلاش کنند تا علاوه بر مهارتهای شناختی، از کودکان مراقبت کنند و به نوزاد نظم و فرآیند تشویق و تنبیه را نیز آموزش دهند.
سال اول مراقبت و تربیت نوزاد؛ بهترین زمان برای آموزش و شکلگیری شخصیت او
سال اول تولد نوزاد، فقط دورهای برای مراقبت فیزیکی نیست و زمانی است که پیوند عاطفی، اعتماد و احساس امنیت کودک پایهگذاری میشود. در این مسیر، هر لبخند، هر صدای گریه و حتی بیخوابیهای شبانه بخشی از فرآیند زیبا و طبیعی رشد هستند. بنابراین باید مراقبت و تربیت نوزاد را به خوبی انجام دهید و به نکات گفتهشده توجه لازم داشته باشید.
