عوارض استفاده از موبایل برای کودکان: 10 مورد از مضرات موبایل برای کودکان و راه‌های مدیریت آن

آیا استفاده از گوشی با وجود عوارض استفاده از موبایل برای کودکان مناسب است؟ این سوالی است که شما بعد از خواندن این مقاله می‌توانید به آن پاسخ دهید، زیرا در آن 8 مورد از مهم‌ترین عوارض استفاده از موبایل برای کودکان را برای شما بیان کردیم؛ پس تا انتها همراه ما بمانید. عوارض استفاده […]

آنچه خواهید خواند...

آیا استفاده از گوشی با وجود عوارض استفاده از موبایل برای کودکان مناسب است؟

این سوالی است که شما بعد از خواندن این مقاله می‌توانید به آن پاسخ دهید، زیرا در آن 8 مورد از مهم‌ترین عوارض استفاده از موبایل برای کودکان را برای شما بیان کردیم؛ پس تا انتها همراه ما بمانید.

عوارض استفاده از موبایل برای کودکان

1.  خستگی چشم و مشکلات بینایی

یکی از مهمترین عوارض استفاده از موبایل برای کودکان فشاری است که به چشمان آن‌ها وارد می‌شود. خیره‌شدن طولانی مدت به صفحات نمایش کوچک می‌تواند منجر به خستگی و ناراحتی چشم شود. نور آبی ساطع شده از این دستگاه‌ها همچنین می‌تواند باعث خستگی چشم دیجیتالی شود و در نتیجه علائمی مانند خشکی چشم، تاری دید و حتی سردرد ایجاد کند. علاوه بر این، قرار گرفتن مداوم در معرض صفحه نمایش می‌تواند خطر نزدیک‌بینی یا میوپی را در کودکان افزایش دهد. این موضوع به طور بالقوه پیامدهای طولانی مدت برای بینایی آن‌ها خواهد داشت.

2.  اختلالات خواب و بی‌خوابی

یکی دیگر از عوارض استفاده از موبایل برای کودکان، تأثیر آن بر الگوهای خواب آن‌ها است. نور آبی ساطع شده از این دستگاه‌ها می‌تواند تولید ملاتونین، هورمونی که خواب را تنظیم می‌کند، را مختل سازد. قرار گرفتن مداوم در معرض صفحه نمایش قبل از خواب می‌تواند در چرخه طبیعی خواب و بیداری اختلال ایجاد کند و خوابیدن و در خواب ماندن را برای کودکان دشوار سازد. این امر می‌تواند منجر به اختلالات خواب، بی‌خوابی و خواب‌آلودگی در طول روز شود و در نهایت بر خلق و خو، توانایی‌های شناختی و سلامت کلی آنها تأثیر بگذارد.

3.  افزایش خطر قرار گرفتن در معرض تشعشعات

تلفن‌های همراه تشعشعات فرکانس رادیویی (RF) منتشر می‌کنند که نگرانی‌هایی را در مورد خطرات احتمالی سلامتی، به ویژه برای کودکان، ایجاد می‌کند. مغز و بدن در حال رشد کودکان در مقایسه با بزرگسالان، بیشتر در معرض اثرات تشعشعات قرار دارد. در حالی که اثرات بلندمدت هنوز در دست بررسی است، احتیاط و محدود کردن قرار گرفتن کودکان در معرض تلفن‌های همراه برای به حداقل رساندن خطرات احتمالی ضروری است.

4.  تأثیر منفی بر رشد شناختی

استفاده بیش از حد از تلفن همراه می‌تواند بر رشد شناختی کودکان تأثیر منفی بگذارد. گذراندن زمان زیاد پشت صفحه نمایش می‌تواند اکتشاف، خلاقیت و  حل مسئله را در آن‌ها محدود کند. همچنین مانع از توانایی کودکان در انجام بازی‌های تخیلی می‌شود که برای رشد مغز آن‌ها بسیار مهم است. علاوه بر این، انجام همزمان چند کار با تلفن همراه می‌تواند تمرکز، حافظه و توانایی‌های شناختی کلی فرزندان شما را کاهش دهد.

5.  اختلال در مهارت‌های اجتماعی و توانایی‌های ارتباطی

تلفن‌های همراه نحوه‌ی ارتباط ما را تغییر داده‌اند، اما متأسفانه، این تغییر می‌تواند بر مهارت‌های اجتماعی و توانایی‌های ارتباطی کودکان تأثیر منفی بگذارد. استفاده‌ی بیش از حد از تلفن همراه می‌تواند ظرفیت شرکت در مکالمات رو در رو، تفسیر نشانه‌های غیرکلامی و ایجاد همدلی را کاهش دهد. کودکان ممکن است بیش از حد به تعاملات مجازی وابسته شوند که منجر به کاهش مهارت‌های اجتماعی و توانایی آن‌ها در ایجاد روابط معنادار می‌شود.

6.  عملکرد تحصیلی ضعیف و کاهش تمرکز

حواس‌پرتی‌های ناشی از تلفن‌های همراه می‌تواند به طور قابل توجهی بر عملکرد تحصیلی کودکان تأثیر بگذارد. جریان مداوم اعلان‌ها، به‌روزرسانی‌های رسانه‌های اجتماعی و دسترسی به بازی‌ها می‌تواند توجه آنها را از وظایف حیاتی مانند مطالعه و تکالیف منحرف کند. این امر می‌تواند منجر به کاهش تمرکز، کاهش بهره‌وری و در نهایت افت عملکرد تحصیلی شود. والدین و مربیان باید استفاده از تلفن همراه کودکان را نظارت و مدیریت کنند تا اطمینان حاصل شود که آن‌ها می‌توانند به طور مؤثر بر مطالعات خود تمرکز کنند.

7.  افزایش خطر سایبری و زرگویی در این فضا

عصر دیجیتال خطرات جدیدی را برای کودکان ایجاد کرده است و استفاده بیش از حد از تلفن همراه می‌تواند آسیب‌پذیری آن‌ها را در برابر زورگویی سایبری افزایش دهد. کودکان ممکن است هنگام استفاده از تلفن همراه، ناخواسته اطلاعات شخصی خود را به اشتراک بگذارند یا در رفتارهای آنلاین پرخطر شرکت کنند و این امر آن‌ها را در برابر افراد مخرب آسیب‌پذیر می‌کند. والدین باید فرزندان خود را در مورد ایمنی آنلاین آموزش دهند، دستورالعمل‌های روشنی وضع کنند و فعالیت‌های آنلاین آنها را زیر نظر داشته باشند تا آسیب نبینند.

8.  مشکلات سلامت جسمی و سبک زندگی بی‌تحرک

ماهیت کم‌تحرکی استفاده از تلفن همراه می‌تواند به مشکلات مختلف سلامت جسمی در کودکان منجر شود. زمان زیاد استفاده از صفحه نمایش، فضای کمتری برای فعالیت بدنی باقی می‌گذارد و سبک زندگی کم‌تحرکی را ترویج می‌دهد که خطر چاقی، بیماری‌های قلبی عروقی و مشکلات اسکلتی-عضلانی را افزایش می‌دهد. تشویق کودکان به شرکت در فعالیت‌های خارج از منزل، ورزش و نرمش می‌تواند به متعادل کردن اثر این مورد از عوارض استفاده از موبایل برای کودکان کمک کند.

جایگزین‌ موبایل برای کودکان

اگر نمی‌خواهید یک گوشی هوشمند کامل به فرزندتان بدهید، به خاطر اینکه عوارض استفاده از موبایل برای کودکان زیاد است، جایگزین‌هایی برای کودکان وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. در ادامه آن‌ها را معرفی می‌کنیم:

تلفن‌های همراه مناسب کودکان

تلفن‌های ساده‌تری در بازار وجود دارند که مخصوص کودکان طراحی شده‌اند. این تلفن‌ها معمولاً امکان تماس و پیامک را فراهم می‌کنند اما فاقد دسترسی به اینترنت، بازی یا ویژگی‌های رسانه‌های اجتماعی هستند و همین امر آن‌ها را به گزینه‌ای امن‌تر تبدیل می‌کند.

ساعت‌های هوشمند برای کودکان

برخی از ساعت‌های هوشمند به کودکان اجازه می‌دهند تماس بگیرند، پیامک ارسال کنند و فعالیت خود را پیگیری کنند، اما قابلیت‌های کامل یک تلفن هوشمند را ندارند و این موضوع آن‌ها را به گزینه‌ای  ​​​​خوب تبدیل می‌کند.

تبلت‌ها یا دستگاه‌های یادگیری

برای کودکان کوچکتر، تبلت‌هایی با قابلیت‌های محدود یا دستگاه‌های یادگیری می‌توانند فرصت‌های آموزشی را بدون حواس‌پرتی تلفن فراهم کنند. با این حال، مهم است این موارد را خیلی زود به کودکان معرفی نکنید. نتایج یک مطالعه در سال 2024 که در JAMA Pediatrics منتشر شده است، نشان می‌دهد که استفاده از تبلت در اوایل کودکی ممکن است باعث بهبود مهارت‌های ارتباطی کودکان شود.

بازی واقعی در فضای باز

 کودکان را تشویق کنید که در طبیعت بازی کنند و از تخیل خود استفاده کنند. حضور در طبیعت برای سلامت روان آن‌ها مفید است و سیستم ایمنی و ریتم شبانه‌روزی آن‌ها را نیز تقویت می‌کند و پیامدهای بیشتری برای رفاه کودکان دارد. علاوه بر این، بودن در طبیعت می‌تواند به کودکان ذهن آگاهی و حضور در لحظه حال را بیاموزد.

هنر و کاردستی

 درست کردن کارت برای دوستان یا اعضای خانواده توسط کودکان می‌تواند جایگزین سرگرم‌کننده‌ای برای استفاده از تلفن باشد، ضمن اینکه به آن‌ها اجازه می‌دهد تا خود را ابراز کنند و ارتباط برقرار کنند. هنر و کاردستی همچنین می‌تواند مهارت‌های حرکتی ظریف و خلاقیت را تقویت کند.

بچه‌ها از چه سنی می‌توانند گوشی داشته باشند؟

هیچ پاسخ جهانی برای اینکه چه زمانی بچه‌ها برای تلفن همراه آماده هستند، وجود ندارد. هر خانواده قوانین و دستورالعمل‌های خاص خود را دارد و هر کودک با سرعت خودش بالغ می‌شود. با این حال، هنگام تصمیم‌گیری در مورد اینکه آیا فرزندتان برای تلفن همراه آماده است یا خیر، باید روندها و ملاحظات کلی را در نظر داشته باشید:

دبستان

کودکان دبستانی اغلب به تلفن همراه نیاز ندارند زیرا هنوز در حال توسعه مهارت‌های اجتماعی و عاطفی ضروری هستند که ممکن است به دلیل زمان زیاد استفاده از صفحه نمایش مختل شود. قرار گرفتن زودهنگام در معرض تلفن‌های هوشمند می‌تواند منجر به افزایش استرس، حواس‌پرتی و مشکل در مدیریت احساسات شود، زیرا کودکان ممکن است برای عبور از فشارهای رسانه‌های اجتماعی یا تعاملات آنلاین با مشکل مواجه شوند. تشویق به ارتباط و بازی رو در رو، رشد سالم‌تر و رفاه عاطفی را در این مرحله تقویت می‌کند.

مدرسه راهنمایی

بسیاری از والدین ترجیح می‌دهند تا قبل از دادن تلفن به فرزندشان تا مدرسه راهنمایی صبر کنند. در این سن، بچه‌ها ممکن است برای برقراری ارتباط، به ویژه در فعالیت‌های فوق برنامه یا به دلایل ایمنی، به تلفن نیاز داشته باشند. در این زمان‌ها بسیاری از بچه‌ها شروع به معاشرت مستقل‌تر، اغلب خارج از ساعات مدرسه، می‌کنند و تلفن‌ها می‌توانند برای ارتباط یا فعالیت‌های بعد از مدرسه مفید باشند. با این حال، این موارد زمانی است که کودکان شروع به کاوش در رسانه‌های اجتماعی و سایر برنامه‌ها می‌کنند، بنابراین نظارت بر استفاده از آنها و آگاهی از خطرات احتمالی مهم است.

دبیرستان

در دوران دبیرستان، بسیاری از والدین با دادن تلفن به فرزندشان احساس راحتی بیشتری می‌کنند، زیرا می‌توانند مسئولیت بیشتری را بر عهده بگیرند و اغلب از آن‌ها انتظار می‌رود که برای موارد اضطراری یا هماهنگی با رویدادهای مدرسه، تلفن همراه داشته باشند. بنابراین داشتن تلفن همراه به نوجوانان دبیرستانی امکان می‌دهد تا با والدین خود در تماس باشند.

در نهایت، تصمیم باید بر اساس بلوغ عاطفی فرزند شما، نیازهای منحصر به فرد، توانایی پیروی از قوانین و نیاز خانواده شما به ارتباط و امنیت باشد.

قوانین استفاده موبایل برای کودکان

اگر تصمیم گرفتید که فرزندتان برای داشتن تلفن همراه آماده است، یکسری قوانین استفاده موبایل برای کودکان وجود دارد تا مدیریت استفاده آن‌ها از تلفن همراه را به خوبی مدیریت کنید. در ادامه آن‌ها را بیان می‌کنیم:

محدودیت‌های واضح تعیین کنید

 دستورالعمل‌های واضحی برای استفاده از تلفن همراه تعیین کنید، از جمله اینکه هر روز چقدر می‌توانند با آن وقت بگذرانند. برای برنامه‌ها، رسانه‌های اجتماعی یا بازی‌ها محدودیت زمانی تعیین کنید و از کنترل‌های والدین برای محدود کردن دسترسی به وب‌سایت‌ها یا برنامه‌های خاص استفاده کنید.

آداب استفاده از تلفن همراه را آموزش دهید

 آموزش آداب صحیح استفاده از تلفن همراه به کودکان، مانند زمان مناسب استفاده از تلفن همراه و زمان کنار گذاشتن آن، بسیار مهم است. ارتباط محترمانه را تشویق کنید و مطمئن شوید که آن‌ها عواقب سوء استفاده را درک می‌کنند.

از کنترل‌های مخصوص والدین استفاده کنید

 بسیاری از تلفن‌های هوشمند دارای کنترل‌های والدین داخلی هستند که به شما امکان می‌دهند محتوایی را که فرزندتان می‌تواند به آن دسترسی داشته باشد، محدود کنید. این کنترل‌ها می‌توانند به اطمینان از اینکه کودکان فقط در معرض مطالب مناسب سن خود قرار می‌گیرند، کمک کنند.

به کودکان الگو سالم استفاده از تلفن همراه را نشان دهید

 کودکان با الگوبرداری یاد می‌گیرند، بنابراین به نحوه استفاده از تلفن خود توجه داشته باشید. زمان استفاده از صفحه نمایش خود را محدود کنید، به خصوص هنگام گذراندن وقت با فرزندتان و از استفاده از تلفن همراه خود در طول وعده‌های غذایی خانوادگی یا مکالمات مهم خودداری کنید.

به صورت مرتب نحوه استفاده فرزندتان از تلفن همراهش را زیر نظر داشته باشید و مرتباً در مورد تجربیات آنلاین او با او صحبت کنید. اگر از رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند، تعاملات او را بررسی کنید، تنظیمات حریم خصوصی را تنظیم کنید و او را به برقراری ارتباط آزاد در مورد هر مشکلی که با آن مواجه می‌شود، تشویق کنید.

برای کم‌کردن عوارض استفاده از موبایل برای کودکان، در خانه مناطق بدون تلفن همراه داشته باشید

 فضاهایی مانند هنگام صرف غذا در کنار خانواده یا قبل از خواب در خانه ایجاد کنید که در آن‌ها تلفن همراه مجاز نباشد. این کار به پرورش عادات سالم‌تر کمک می‌کند و مانع از تداخل تلفن همراه با اوقات خانوادگی می‌شود.

آموزش ایمنی آنلاین

 به فرزندتان در مورد خطرات احتمالی استفاده از اینترنت، از جمله نحوه تشخیص و گزارش زورگویی سایبری، نحوه خصوصی نگه داشتن اطلاعات شخصی و نحوه برخورد با تماس‌های ناخواسته از سوی غریبه‌ها در فضای آنلاین، آموزش دهید.

چگونه با وجود عوارض استفاده از موبایل برای کودکان، کمک کنیم تا از دنیای دیجیتال و عواقب آن عقب نمانند؟

عوارض استفاده از موبایل برای کودکان زیاد است؛ اما این به معنی آن نیست که نیازی آن‌ها با گوشی و استفاده از آن باشند، زیرا به این صورت از دنیای دیجیتال و هم‌سالان عقب می‌مانند. شما باید به کودکان نحوه استفاده درست از گوشی یا جایگزین‌هایش را یاد دهید و با استفاده از قوانین گفته شده سعی کنید تا آن‌ها را در مسیر درست قرار دهید.

اگر نیاز به کمک در این زمینه و راهنمایی بیشتر داشتید، می‌توانید اپلیکیشن روانشناسی کودک آغوش را نصب کنید و ثبت درخواست خود را انجام دهید.

سوالات متداول

تلفن همراه چه تأثیر منفی بر دانش‌آموزان دارد؟

مطالعات نشان می‌دهد که انجام همزمان چند کار با تلفن همراه به طور قابل توجهی حواس دانش‌آموزان را پرت می‌کند و توانایی آنها را برای مشارکت کامل در درس‌ها کاهش می‌دهد. اختلالات کلاس درس: هشدارهای اعلان در طول کلاس می‌تواند آموزش و یادگیری را مختل کند و باعث حواس‌پرتی‌های غیرضروری شود.

عادت‌های بد استفاده از تلفن همراه چیست؟

استفاده بیش از حد از تلفن‌های هوشمند منجر به وضعیت نامناسب بدن، خستگی چشم، سردرد و اختلال در خواب می‌شود. استفاده بیش از حد از تلفن‌های هوشمند بر سطح انرژی و عملکرد هماهنگ مغز تأثیر منفی می‌گذارد. این امر همچنین منجر به اختلال در توانایی دانش‌آموز در تمرکز و حفظ اطلاعات می‌شود.

آیا تلفن همراه برای کودکان مفید است؟

صرف زمان زیاد پای صفحه نمایش می‌تواند بر سلامت کودک، از جمله الگوهای خواب، سطح فعالیت بدنی و سلامت روان او تأثیر منفی بگذارد، و تحقیقات نشان می‌دهد که خطر چاقی، اضطراب و افسردگی را افزایش می‌دهد.